صفحة الآتية

چيروٌكيٌك... رووبارى ديجله ده‏يگيٌرٍيٌته‏وه‏

الصفحة الماضية

 

 

     بسم الله الرحمن الرحيم‏

 

    «نحن نقص عليك أحسن القصص»

                                                                                  سورة يوسف 12:3

    واته: ئيٌمه جوانترين و نايابترين چيروٌكت بوٌ ده‏گيٌرٍينه‏وه‏ 

 

    پيٌشه‏كى‏

    سپاس بوٌ يه‏زدان و درودى خودا له‏سه‏ر به‏نده هه‏لٌبژيٌردراوه‏كانى موحه‏ممه‏د و نه‏وه رابه‏ره مه‏عسوومه‏كانى بيٌت.

    هه‏رچى سيفاتى چاكه كارى و ره‏وشت به‏رزى هه‏يه هه‏مووى له ژيانى مه‏عسوومه‏كان كوٌ ده‏بيٌته‏وه، چونكه ئه‏وانن ريٌنمايكه‏رى مروٌثايه‏تى و چاكه‏خوازى، خوداى گه‏وره پالاٌوتونى و هه‏لٌيبژاردون بوٌ ئه‏وه‏ى ببنه سه‏ركرده‏و نمونه‏يه‏كى باش و شياو هه‏تا خه‏لٌكى چاويان لىٌ‏بكه‏ن و ژيان به‏سه‏رهاته‏كانيان پرٍن له چيروٌكى پرٍ مانا كه گرنگى ئه‏رزش و په‏ندى به‏رز له ژيانى نه‏ته‏وه‏كان ده‏گه‏يه‏نيٌت.

    له‏به‏ر ئه‏وه‏ى به‏سه‏رهاته پرٍشنگداره‏كانيان لاپه‏رٍه‏يه‏كى زوٌرى داپوٌشيوه به‏وه‏ى له‏سه‏ريان نووسراوه. بوٌيه دامه‏زراوه‏ى ئيمامى عه‏لى‏عليه السلام ده‏ستى كرد به ده‏ركردنى كوٌمه‏لٌه زنجيره‏يه‏ك كه دارٍيٌژرابىٌ به شيٌوازيٌك 

 له‏گه‏لٌ ئاستى روٌشنبيرى تازه پىٌ‏گه‏يشتوان گونجاو بيٌت و به ئاسانى لىٌ‏ى تىٌ بگات.

    به هه‏لٌبژاردنى هه‏ندىٌ بوٌنه‏ى ديارو روون له به‏سه‏رهاتى ژيانيان و خستنه روويان به شيٌوه‏يه‏كى چيروٌكى جوان بوٌ ئه‏وه‏ى سوودى زانستى ببه‏خشىٌ و هانده‏ريٌك بيٌت بوٌ روٌلٌه به‏رٍيٌزه‏كانمان هه‏تا زانياريان و به‏خشينى گيانى (روحى) كه‏له‏پوورى ئيسلامى نه‏مريان زياتر بيٌت.

    له خوداى به توانا ده‏پارٍيٌينه‏وه له راژه‏ى شويٌنه‏وارى به‏سه‏رهاتى پاكه‏كان سه‏ركه‏وتوومان بكات.

    سه‏ركه‏وتن هه‏ر له خوداوه‏يه‏

 

    دامه‏زراوه‏ى ئيمامى عه‏لى‏عليه السلام‏

    شه‏والى پيروٌز/ 1418كوٌچى‏

 
 

    چيروٌكيٌك... رووبارى ديجله ده‏يگيٌرٍيٌته‏وه‏

    بيركردنه‏وه له رووداوه‏كانى رابردوو بيٌزارى كردبووم، بوٌ كوشتنى ئه‏و بيٌزارييه، چوومه سه‏ر رووبارى ديجله‏و پياسه‏م ده‏كردو ته‏ماشاى روٌيينى ئاوه‏كه‏يم ده‏كردو لىٌ‏ى ورد ده‏بوومه‏وه، وا هه‏ستم كرد وه‏كو ئه‏وه‏ى رووباره‏كه له شويٌنيٌك له‏سه‏ر كه‏ناره‏كه‏ى رامده‏گرىٌ و چيروٌكيٌكم بوٌ ده‏گيٌرٍيٌته‏وه كه چه‏ندين جارى‏تر دووباره‏ى كردوٌته‏وه‏و بوٌ ويژدان و دلٌى روٌلٌه‏ى نه‏وه‏كانى رابردووى گيٌرٍايته‏وه.

    چيروٌكه‏كه هيٌنده دلٌگير و كاره‏ساتاوى و به سوٌز بوو، دلٌم له‏رزى و فرميٌسك به‏سه‏ر روومه‏ته‏كانمدا هاته خواره‏وه‏و به جوٌريٌك نه‏متوانى به‏سه‏ر هه‏ستم دا زالٌ بم، بوٌيه هه‏تا هيٌز له ده‏نگم دابوو هاوارم كرد: كىٌ له ئيٌوه رووبارى ديجله ناناسىٌ؟ ئه‏و رووباره‏ى شارى به‏غدا له ناوه‏رٍاستا ده‏كات به دوو كه‏رته‏وه. ئايا روٌژيٌك له‏سه‏ر كه‏ناره‏كه‏ى راوه‏ستاون و له تيراوه‏ى فرميٌسكه‏كانى وردبووينه‏وه؟ ئايا به دلٌ و ويژدانتان گويٌتان بوٌ راگرتووه بزانن چ ده‏لٌىٌ؟ ئه‏و رووباره له سالٌى 183 كوٌچى را چيروٌكيٌكى كاره‏ساتاوى بوٌ روٌلٌه‏و نه‏وه‏كانى ده‏گيٌرٍيٌته‏وه كه شارى به‏غدا له‏و چيروٌكه‏ى ناخوٌشترى به خوٌيه‏وه نه‏ديووه. له‏به‏ر ئه‏وه به جوٌريٌك ده‏يگيٌرٍيٌته‏وه، وه‏كو ئه‏وه‏ى له چه‏ند روٌژيٌكى رابردووى نزيكدا روويدا بيٌت.

     له روٌژى رووداوه‏كه ده‏تگوت كه خوٌر له‏سه‏ر ئاسمانى به‏غدا ته‏قيه‏وه‏و پرٍووشكه‏كانى له دلٌى شيعه‏ى بنه‏مالٌه‏ى پيٌغه‏مبه‏ر (درودى خوداى له‏سه‏ر خوٌى و له‏سه‏ر بنه‏مالٌه‏ى بىٌ)و خوٌشه‏ويستانيان گير بووه... ئاسمان خويٌن ده‏گرياو به‏غداش به هه‏موو توانايه‏كيه‏وه هاوارى كرد: به خوداى به دروٌ به شارى ئاشتى ناوديٌرتان كردم... ئه‏وه چ ئاشتيه‏كه‏و ئه‏من هه‏موو روٌژىٌ زولٌم و زوٌردارى بنه‏مالٌه‏ى عه‏باسيه‏كان و خويٌن مژين و رشتن و نقوم بوونيان له‏ناو خراپه‏كاريدا ده‏بينم؟ هه‏تا واى ليٌهات ديتم ته‏رمى پياويٌكى بنه‏مالٌه‏ى پيٌغه‏مبه‏ر (درودى خوداى له‏سه‏ر خوٌى و له‏سه‏ر بنه‏مالٌه‏ى بىٌ) كه به پارچه‏يه‏كى ره‏ش پيٌچراوه‏ته‏وه‏و له‏سه‏ر پرديٌك فرٍىٌ دراوه‏و به قسه‏و تاوانى نارٍه‏وا ناوديٌرى ده‏كه‏ن. ئه‏وه چ نه‏زانينيٌكتان هه‏لٌگرتووه له ميٌشكتانا؟ ئه‏وه چ رق و كينه‏يه‏كه دلٌتانى كردووه به به‏رد؟ ئه‏و لقه بوٌنخوٌشه‏تان له دارى پيٌغه‏مبه‏رايه‏تى برٍييه‏وه‏و له‏سه‏ر پرديٌكى شارى به‏غداتان فرٍىٌ داوه.

    ئايا ئه‏وه‏يه ره‏فتارو كرده‏وه‏ى ده‏روون نزمان، كاتىٌ كه دوورٍووى و دوو زمانى كلكدارى به‏سه‏رياندا زالٌ ده‏بيٌت و بوٌ ئه‏وه‏ى له فه‏رمانرٍه‏واو پياوكوژان خوٌيان نزيك بكه‏نه‏وه، هه‏لٌده‏ستن به چه‏وساندنه‏وه‏ى ئه‏وانه‏ى داواى ريٌگاى خوداپه‏رستى ده‏كه‏ن و خويٌنيان ده‏مژن و له‏ناويان ده‏به‏ن.

    ئايا روٌژيٌك له روٌژان له خوٌيان پرسيار كردووه بوٌ ئه‏و زولٌم و زوٌردارييه به‏رپا ده‏كه‏ن... ئه‏وه هه‏ر له پيٌناوى پله‏و پاييه‏يه‏كى دوور له راستى وا ده‏كه‏ن... يان بوٌ ره‏زامه‏ندى كه‏سانيٌكى تر و يا خود له پيٌناو چه‏ند هه‏وه‏س بازييه‏كى له‏ناوچوو كه له ده‏روون نزمى و هه‏ست كردن به پايه‏كه‏مى و رق و كينه‏ى خه‏لٌكه‏وه سه‏رچاوه ده‏گرىٌ، وا ده‏كه‏ن.

 

    *  *  *

    ته‏ماشاى رووى ئه‏و خه‏لٌكه‏ى له ده‏ورم كوٌببوونه‏وه ده‏كردو فرميٌسكه‏كانم وشك ده‏كردنه‏وه... ديتم فرميٌسك له‏سه‏ر روومه‏ته‏كانيان جوٌگه‏له‏ى به‏ستووه‏و ... دلٌ و هه‏ستيان له‏رزيوه‏و وه‏كو ئه‏وه‏ى رووداوه‏كانى سه‏رده‏مى رابردوو ئيٌستا له نويٌوه له پيٌشيان روويداوه‏و ده‏يبينن.

    پياويٌكى پيرى به سالاٌچوو كه ريشه سپيه‏كه‏ى به فرميٌسكه‏كانى ته‏رٍ ببوو له نيوانيان دا ليٌم هاته پيٌشه‏وه به هه‏ناسه برٍكىٌ و ويستى قسه‏م له‏گه‏لٌ بكات و گوتى: كورٍم ميٌژوو زولٌم و زوٌردارى فه‏رمانرٍه‏وايانى بوٌ نه‏وه‏ى بنه‏مالٌه‏ى پيٌغه‏مبه‏رى خودا بوٌ گيٌرٍاينه‏وه‏و هه‏روه‏ها پىٌ‏ى راگه‏ياندين كه فه‏رمانرٍه‏وايان هه‏رگيز باوه‏رٍيان به شه‏رعيه‏تى ئيمامه‏ت و خه‏لاٌفه‏تى نه‏وه‏ى پيٌغه‏مبه‏ر نه‏كرديه‏و نايكه‏ن...

    به‏لاٌم ئه‏گه‏رچى جوولاٌنه‏وه‏و ژيانى ئيمام موساى كازم كورٍى جه‏عفه‏رى سادق كه‏وته ژيٌر چاوديٌرييه‏كى زوٌر و تونده‏وه‏و له نيٌوان شيٌوينه‏كانى ده‏ست به‏سه‏رى و به‏نديخانه‏كاندا ده‏يان‏گواسته‏وه، به‏لاٌم له به دوا چوونى په‏يامى باب و باپيرانى له بلاٌوكردنه‏وه‏ى زانست و فه‏رمووده‏و ره‏وشت پاكى دريٌغى نه‏كردووه‏و به‏رده‏وام بوو. سه‏رپه‏رشتى كاروبارى موسلٌمانانى ده‏كردو به‏رگرى له ئيسلامه‏تى ده‏كرد.

     ساكارترين كردار كه ليٌى ده‏گيٌرٍنه‏وه، ده‏لٌيٌن: ئه‏گه‏ر جاريٌك پاره‏يه‏كى به هه‏ژاريٌك دابيٌت، ئه‏و پاره‏يه به‏ره‏كه‏تى لىٌ ده‏كه‏وته‏وه‏و هه‏ژارى جاريٌكى تر رووى تىٌ‏نه‏كرده‏وه.

 ... ئه‏ى گه‏وره‏م (شيٌخم) جا چوٌن وا نابىٌ؟ ئه‏دى ئه‏و ئيماميٌكى له هه‏لٌه‏پاريٌزراوى نه‏وه‏ى پيٌغه‏مبه‏ر (درودى خودا له‏سه‏ر خوٌى و له‏سه‏ر بنه‏مالٌه‏ى بىٌ) نيه‏و پيٌويسته فه‏رمانه‏كانى جىٌ‏به‏جىٌ بكرىٌ؟ به‏لٌىٌ ئه‏وه بوو، هارٍوونه ره‏شيدى فه‏رمانرٍه‏واى عه‏باسى تورٍه ده‏كرد. هه‏ر كاتىٌ گويٌى لىٌ ده‏بوو كه خه‏لٌك له ده‏وره‏ى ئيمام موسا (سلاٌوى له‏سه‏ر بىٌ) كوٌبووينه‏وه‏و له‏باره‏ى كاروبارى دينه‏كه‏يان پرسيارى لىٌ ده‏كه‏ن و له كانى زانستى، زانيارى هه‏لٌده‏هيٌنجن و هه‏رچى مافيٌكى زه‏كات و پيٌنجيه‏ك هه‏يه، لاى ئه‏وى داده‏نيٌن، بوٌ ئه‏وه‏ى يارمه‏تى هه‏ژارانى پىٌ بدات، ئه‏وانه هه‏مووى واى له هارٍوون ده‏كرد بوٌ كوشتن و له‏ناوبردنى بير بكاته‏وه... له هه‏مووش ناخوٌشتر ئه‏وه بوو: كه ئه‏و كه‏سه‏ى دوو زمانى له ئيمام موساى كازم (سلاٌوى له‏سه‏ر بىٌ) كرد، يه‏كيٌك بوو له خزمه نزيكه‏كانى ئيمام خوٌى و كه خوٌشه‏ويستى دونياو پاره‏په‏رستى هانيدا بوٌ ئه‏وه‏ى بچيٌت له‏به‏ر ده‏ست فه‏رمانرٍه‏واى عه‏باسى هارٍون ره‏شيد راوه‏ستىٌ و نهيٌنيه‏كانى ئيمام موساى (سلاٌوى له‏سه‏ر بىٌ) پىٌ‏رابگه‏ينىٌ و بوٌيه هارٍونه ره‏شيد له ده‏سه‏لاٌت و كورسيه‏كه‏ى ترسا له ده‏ستى ده‏رچىٌ و ناردى ئيماميان (سلاٌوى له‏سه‏ر بىٌ) هيٌناو به‏نديان كرد.

 

    ليٌره‏دا له قسه‏كردن وه‏ستام... پياوه پيره‏كه ئاورٍيٌكى له‏و خه‏لٌكه‏ى ده‏وره‏ى دابووين دايه‏وه‏و گوتى: ئايا ده‏زانن هارٍونه ره‏شيد چى به ئيمام موساى كازم (سلاٌوى له‏سه‏ر بىٌ) گوت؟ پىٌ‏ى گوت: چوٌن موٌلٌه‏تتان به خه‏لٌكى داوه كه بوٌ نه‏وه‏ى پيٌغه‏مبه‏رتان بگيٌرٍنه‏وه‏و پيٌتان بلٌيٌن ئه‏ى كورٍانى پيٌغه‏مبه‏رو كه‏چى ئيٌوه كورٍانى عه‏لى‏ينه... پياو بوٌ ناوى باوكى ده‏گه‏رٍيٌته‏وه، نه‏ك بوٌ ناوى دايكى.

    ئايا هارٍونه ره‏شيد له قورئانى پيروٌز نه‏گه‏يشتووه: ئه‏گينا چوٌن ماناى ئه‏و فه‏رموده‏يه‏ى خوداى ته‏عالا نازانىٌ كه ده‏لٌىٌ: «فَمَنْ حاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ اَبْناءَنا و اَبْناءَكُمْ و نِساءَنا و نِساءَكُمْ و اَنْفُسَناو أَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَةَ اللهِ على‏ الْكاذِبِين»[1] - واته: ئه‏گه‏ر داواى به‏لٌگه‏يان لىٌ‏كردى، پاش ئه‏وه‏ى ئه‏و هه‏موو زانيياريه‏ت بوٌ هاته خواره‏وه، پيٌيان بلٌىٌ وه‏رن با كورٍه‏كانمان و كورٍه‏كانتان و ئافره‏تانمان و ئافره‏ته‏كانتان و خوٌمان و خوٌتان بانگ بكه‏ين و كوٌببينه‏وه، ئينجا له خودا ده‏پارٍيٌينه‏وه‏و با له‏عنه‏تى خودا له‏سه‏ر دروٌزنان بيٌت.

    ليٌره‏دا ئه‏وه‏ى كه هه‏موو موسلٌمانان له‏سه‏رى ريٌكه‏وتوون، ئه‏وه‏يه كه نياز له بانگ كردنى پيٌغه‏مبه‏ر (درودى خوداى له‏سه‏ر خوٌى و له‏سه‏ر بنه‏مالٌه‏ى بىٌ) بوٌ عه‏لى خودى خوٌى ده‏گه‏يه‏نىٌ و فاتيمه‏و حه‏سه‏ن و حوسه‏ينيش ئافره‏ته‏كانى و كورٍانى پيٌغه‏مبه‏ر ده‏گه‏يه‏نن.

     كه‏واته بوٌچى هاروٍنه ره‏شيد ئه‏و پرسياره له ئيمام موساى كازم ده‏كات؟ ئايا ئه‏وه له نه‏زانينيه‏تى يان ره‏خنه‏گرتنه له فه‏رمانى خودا؟!

    ليٌره‏دا يه‏كيٌك له ئاماده‏بووان پرسيارى كرد: باشه، پاشان هارٍونه ره‏شيد چى كرد؟ پياوه پيره‏كه وه‏لاٌمى دايه‏وه‏و گوتى: ئه‏وه‏ى راستى بىٌ هارٍونه ره‏شيد به جوٌريٌك ره‏فتارى له‏گه‏لٌ ئيمام موساى كازم (سلاٌوى له‏سه‏ر بىٌ) ده‏كرد و ده‏ى‏گواسته‏وه له به‏نديخانه‏يه‏ك بوٌ يه‏كيٌكى تر، تا له دواييدا به يه‏كجارى له شارى به‏غدا له به‏نديخانه‏يه‏ك به‏ندى كردو هه‏ر له‏ويٌش خوانيٌك خورماى ژه‏هراويان پيٌشكه‏شى ئيمام (سلاٌوى له‏سه‏ر بىٌ) كردو ئه‏ويش هه‏نديٌكى لىٌ خواردو پاشان له‏به‏ر ژانه سك پيٌچى ده‏خواردو بوٌ ماوه‏ى سىٌ روٌژان له‏سه‏ر ئه‏م ژان و ئازاره مايه‏وه، له‏و ماوه‏يه‏دا ژه‏هره‏كه هه‏موو هه‏ناوى پارچه پارچه كردو هه‏تا له دواييدا(سلاٌوى له‏سه‏ر بىٌ) شه‏هيد بوو.

    پاشان ديتم پياوه پيره‏كه رووه‏و ئارامگاى ئيمام موسا (سلاٌوى له‏سه‏ر بىٌ) روٌيشت و ئاماده‏بووانيش به دواى كه‏وتن و منيش كه زانيم ئه‏وان ده‏رٍوٌن‏و سه‏ردان و زياره‏تى گوٌرٍى ئيمام موسا (سلاٌوى له‏سه‏ر بىٌ) ده‏كه‏ن، بوٌ به‏شدارى كردن به دووايان كه‏وتم.

 


[1] سووره‏تى ئال عيمران، 3: 61.

 

 

عنوان الکتاب