back

CidenЛaso ka Лєbila

next

 

 

بسم الله الرحمن الرحيم

 

Un bє n sinsin ni Ala tÉgÉ barikama ye min ye jiЛє hinє lÉÉkÉlen tigi ye ani laahara hinє kєrєnkєrєnlen tigi.

 

CidenЛaso ka Лєbila:

Tanu bє Ala ye min ye jiЛє bєε tigi ye o kÉfє kisi ni nєєma bє cibaa kan(ki-so) min cira hinє kosÉn kana jiЛє bєєlajєlen ye, an ka ciden muhamadu musitafa, kisi ni nєєma b’a n’ a somogÉw kan, ani maa minu y’ u kÉnÉ jєya u ye k’a daminє sahabaw la ani minu tukula u nÉfє ni Лumaya ye fÉ ka t’a se Alkiyama don ma. O kÉfє.

I k’a dÉn a kєra kєnєkan ko ye yÉrÉ bєє la ani fєn ye min tє dÉgÉla k’a minє kuntigiw la minu kÉnÉjєєlen do a ka maradenw ye hakili te son a k’a ka ma radenw ni a nÉfєmÉgÉw bila gansan k’a kÉ don u la k’a sÉrÉ a ma ЛєmÉgÉ bila U kunna o de la an b’o ЛєmÉgÉw ye u bє miiri kuma o kuma mÉgÉ sugantili la min bє se k’u mara u kÉfє, hali n’a kєra waati kunkuruni ye waasa a ka wili k’u ka baaraw kє ani k’u makogєlenw ЛєnabÉ.

N’a y’a sÉrÉ mÉgÉw bilala gaansan k’a sÉrÉ ЛєmÉgÉ t’u la,n’o te ben marabagasi fє, o tumala a ka kan kosєbє o kana ben abada kira fє(ki-so)sabu kira ye hakilimaw kuntiki ye wa ale de ye danfєnw la maaba ye, k’a daminє danfen fÉlÉw la ka taa bila danfєn labanw la, wa kira ka sariyaw de ye sariyaw la fusamaci ye wa a le kira de ye nÉgÉyabaa ye ani hinєbaa o maa limani- yalenw kan.o tunma na a tє bєn fÉ ЛєmÉgÉ ka sigi mÉgÉ kuna min b’u ka kow ЛanabÉ atє ben tun fÉ ale ka o sigili kє ka kÉn maa wєrє Лє sika t’a la few, k’a fÉ k’ kira (ki-so) a faato don mÉgÉw hakili jigina fєn na u ye fєn minu ye an’u ye fєn minu mє kira la a ka cidenЛa waatiw kÉnÉ ЛєmÉgÉya hukumu kÉnÉ, sanko aka don laaban na, a ye layidu di fen dÉw la, mÉgÉw tun b’u mako don a ka layiduw la sabu a ka sarati(n’o y’a faato waati ye)o tun ka surun w’a ka layidu nunu halisa mÉgÉw kєlen do k’u tagan, fo ka se an ka bi don in ma,yala maaw ye min mє kira la n’u ye min tanga o ye kurana aaya de ye wa ? walima hadisa de do mÉgÉ kelen sugatili la a kÉfє? walima yala a ye nÉna bila ko to mÉgÉw yєrє bolo u ka mÉgÉ sukanti u ni ЛÉgÉn cє ka bila u kuna walasa o k’u ka baaraw kє k’u kunkow ЛanabÉ wa?.

Kumakan surun na,yala kira ka ЛєmÉgÉya ni kalifaya sinsiberє ye kurana aaya ni hadiisa nÉÉrÉ ye wa?,walima ЛÉgÉnye de do silamaw ni Лogon cє?

Unka n’an segina ka taa taariku ma, kira ka kalifaya masala hukumu kÉnÉ silamaya sira kan, n’an ye tariku lajє ji Лama jÉlen na, an b’a sÉrÉ masala yÉrÉ ka jan kosєbє ko fila in na (n’o ye kurana aaya, walima hadisa ye)ani ЛÉgÉn faamu, sabu tariku b’a teliya k’a jira an na k’u ye maa damadÉÉni fara ЛÉgÉn kan- Madiinakaw la (AnisÉriw) ani makankaw la (muhajirinaw) yÉrÉ la min tÉgÉ ye ko:(sakiifa) o kєra waati la,waati min ni silaamaw tun Лєganlen do kira labєni na ka taa ka so laaban na,kєrєnkєrєnlenya la kira sÉmÉgÉw, ani banii hasimu kabila mÉgÉw u bєєlajєlen tun bє k'u ka lajєli laaban kє kira farikolo lahÉrÉma sanuma in kan,o kÉ fє k’a sutura a kaburu kÉnÉ k’a sÉrÉ u dusunkun tÉÉrÉlen do kÉsÉbє. ka kafo maa nunu ka dÉgÉya kan sakiifa yÉrÉ la min tєmєna u ni ЛÉgÉn cє ЛÉgÉn in na u bєєlajєlen ma se ka bєn kelen kan, w’u ma se ka ЛÉgÉn faamuya kalifako kan w’ u bєє ma jen n’a ye, unka faasi tÉÉrÉ tasuma wili la ЛÉgÉn faamuya in na, w’ u ka ЛÉgÉn faamu walima wote kєra porokotoli ye (bєn- seman) Ala ye mÉgÉw kiisi min tÉÉrÉ ma I n’a fÉ Umaru y’a fÉ cogoya mi na.

Ni b'a jira,k'a fÉ ko wote ma se ka kє sakiifa mÉgÉw yєrєw fє, saanko maa minu tun te sakiifa yÉrÉ la, ani maa minu ma son wote in ma in’a fÉ kira somÉgÉw an’u nÉfє mÉgÉw ani banii hasimu bєєlajєlen ani amawiya mÉgÉw, I n’a fÉ u ka ЛєmÉgÉ y’u jÉyÉrÉ jira ni baan ye wote in ma,wa ni ye tariku ka kibarÉya sєkєsєkєlen ye sakiifa kєlen kÉ fє.

Tariku tiлє tankali koson, ani maa kÉrÉ tєmєnenw boЛa tankali koson jamakulu do y’a layini ka kalifaya masala ЛєЛini ji ЛamajÉlen na k'a daminє ko kє waati la, unka kalifaya kibaroya Лagamina tariku kÉnÉ ni ЛÉgÉn ye sira ye,ani wote kibarÉya sira, unka o n’a ta o ta o kibaroya ni tariku kibaroya tiЛεnw ye ЛÉgÉn kunbє, maa dow ya faamuya ka sekin u kÉ ka taa kurana Aayaw, ani hadisaw ma, kira ka nÉnabilako sabatili la(kalifaya).

O tumana sisan an be ЛєЛinini boli mÉgÉ kan mÉgÉ min ni kurana Aayaw walima kira ka hadisaw y’o jira(ki-so) o tuma na Лinigali bє na k’a fÉ:kira ye jÉni de jira k’o de bє kє kalifa ye a kÉfє?.

Wa ni kitabu min filє ni ye a bena dili kє ni boЛa ye a kalanbaaw ma ni sangali sєgєsєgєli ye sira fila in kan,wa baro kєra dÉni yєrє hukumu kÉnÉ ЛÉgÉnye walima wote taabolo mÉgÉw fє n'a bє f' olu ma ko(sura mÉgÉw), ani kurana Aaya walima hadisa taabolo mÉgÉw,n’a bє f’olu ma ko:(nasu ni sugantili mÉgÉw), wa baro in kelen do ni sira fila mÉgÉw bєє ka daliluyaw ye,ani ka sÉsÉli kє o kan ni kєcogoya ye min tє bÉ kalifaya hukumu kÉ fє ani ka walan walanni kє kosєbє waasa sira tiЛєtigi k’o minє ka baara kє n’o ye, ka sira jєgєnnen k’o fili.

An bє kalankєla sÉgÉbєlikєla yєrє toyi, a ka sugatili kє jaabi la a ka ЛєЛinini ye min lase a ma, ni daliluyaw bÉyÉrÉ togÉw fÉli ye, ani sÉn kєlen bє minu ma ani siratigє lasiliw, tuku klen bє minu ko ani minu walanwalanni fanga ka bon.

Ala de ye kandali masa ye ka taa siratigє kilenen ma.

 

                                                CidenЛa cakєdaso.


  

Laben:

Hadisafereke,walima ЛÉgonfaamuyabaliya bє sila-maya mara labєni kєcogoya Лum la, w’o ЛÉgonfa-amuyabaliya min ye ni ye o bє jate silamaw ka ЛÉngo-nfaamuyabaliya belebelew fє, minni silamaw kan ma se ka kє kelen y’o la.

O ye fÉngÉnЛÉgonya belebelew dolakelen ye min kєra sabau ye ka ferekew caaya hakililamiriw la silamaya taabolo siratgєw la, o ЛÉgonfaamuyabaliya kunko bє I n’a f’a balima tÉw taariku kÉnÉ, n’o ye taabolokow ani diinє dusukunsirilimafєnw ye, n’a bє f ‘o ma larabu kan na,ko:(akiida) ani(Mazahabu). ЛÉgÉnsamasama tє labєn yєrє lasili nÉfє sabu maasi tє se ka miiri k’a fÉ ko jama-kulu bє Лanamaya k’a sÉrÉ n’a ma kє ni labєn ye wa labєn fana si tє se ka mara k’a sÉrÉ ni ЛєmÉgÉ taa la.

kÉrÉlen fikudÉnibaw ani polotiki filozofi donnaw minu ka dÉni Лєsilen bє Лєyele doni sira ma (sifilization)u bєєlajєlen kumana ni lasili in kan, k’o ye mara taabolo labenko Лuma ye silamaya kÉnÉ.

Ahamadu bunu hanibali ko fitinє kÉrÉfÉli la, ko: fitinє ye lahalaya ye,tuma min na ni mÉgÉw ЛєmÉgÉ tanЛa na.

Masi-udi ko: diinє tє se ka kє ni ЛєmÉgÉ tє, wa ЛєmÉgÉ yєrє fana tє se ka taa ni diinє tє w'a y'a ye k'u si tє se ka taa si ko.

Ibinu hazimu y'a ye k'a fÉ,ko: ni kuma in dÉnlen do hakili la k'a sorÉ n'a makє ni miri ye wa diinє jÉli tє se ka kє abada f'a ka sєmє mÉgÉ dÉ la, o bє kє a labenw Лєkun ye.

Ibinou kaliduni y'a jira k'a fÉ ko: mara laben ye polotiki sariyaw de ye w’a waajibiyalen fana, wa bєєlajєlen bє son o ma, wa mÉgÉw b'u fereke o juru la, ni jamana taЛana ni polotiko in ЛÉgÉna sariya Лuma bolili la, jamanadenw ka baara si tє se ka siki ЛÉgÉn kan,w’u tε kunkÉrÉta sÉrÉ u ka foyi la.

Ala ko, a ka kuranaba kÉnÉ;

]سنة الله في الذين خلوا من قبل[

Ala ka sira korÉ ye a ka cidenw ci ni sariyaw ye,I n’a fÉ a y’u ci maa temєnew ma cogo min na ni sariyaw ye. ka kÉn ni fÉlenw bєє Лe silamaw ye baara kє ni lasili in ye,n’o ye Лєmaa sikili ye u kuna, waasa k’u ka makow bєє ЛanabÉ, wa silamaw y’ a kє ko sinsinlen ye kira faatolen kÉ fє.(kisi ni nєma be kira n’a somaaw kan).

Unka, ЛÉgÉnsamasama bє mara labenko Лuma kєcogo de kan, k’a fÉ ko jonni de bє na kє perezidan ye (kalifa ЛєmÉgÉ).

I k’a dÉn mÉgÉ dÉw y'a laЛini k'an ka tariku kÉnÉ fєrє ni sinsili ye polotiki sira kan, k'a fÉ ko ЛÉgonye de ye mara labєn lasili ye,u kєlen bє ka tariku kє u sinsinbere ye ka fєn dÉw jate o kÉnÉ,ЛєmÉgÉ siki cogo la, u ye samali kє ka b’É la k'a fÉ ko ЛєmÉgÉ sikili sira tє dÉwєrє si ye, ni ЛÉgonye tє silamaya kÉnÉ.

Silamayadusukunagafew(Akaayidu)ani marabaaw ka kitiw yo sira ta ka kє u sєmєjiri ye,a ko taara Лєfє dÉÉni dÉÉni f’u ya fÉ ko ЛÉgonye hakilina in bÉra silamaya sariya lasili kÉnÉ. No ye kurana ani suna ye (kumakanw barow).walasa ka ЛÉgÉnye hakilina kє silamaya lasiliw ye min ka kÉrÉ ni tariku ka sereyaw ye sanko tariku bo sabati, ka bєn ЛÉgonye hakilina ma.

Ni kєwale nunu bєє be munu munu kira ka kalifa fÉlÉ ko kun kan(ki so)o ye siratigє fila sinsin no ye polotiki siratikє kÉrÉw kalanni ye, ani diinє dusukunsi-rilimafєn, o fila bєє ЛєЛinini sikila sen kan taariku polotiki gafew kÉnÉ ani diinє dusukunnaminєfenw knÉ, ka laЛini ka se ka kalifaya siki cogo bila dakun kelen na, o kєra sabu ye ka waati jan ta, waasa ka hakilinaw kє kelen ye kalifa siki cogo lasili la, yala abє siki ni ЛÉgÉonye de ye wa? Walima a be siki ni kurana Aaya ni hadisa de ye wa?

Unka o na ta o ta, yala ЛєЛini faraЛÉgonkan, sira sera ka se kumakan laaban ma wa?ka kalifa ko bila dakun kelen na wa? Walasa Лinikali minu serila u kan kolu jaabi ni jaabi Лuma ye wa?

Yala sekєra ka ЛÉgÉnye kє lasili ye ka taa kira ka kalifaya sinsinli ma wa?(ki-so). Yala sekєra ka fєn kє min kÉnÉ fєrєlen do ka tєmє fÉlen nunu kan, walasa ЛÉgÉye sira ka se ka silamaya mar polotikiko laben gєleyaw ЛanabÉ wa?.

Yala ЛÉgonye hakilina kalifasikiko la, o sera ka hakilina wєrєw bali,minu bє ЛÉgonye hakilina dekun wa? I na f É kurana Aaya ani hadisa minu bє kalifa sikili jira ani ka kєrєn kєrєn,k'a sukanti. Walima ka dankari kє o ko n'a nÉkanw na wa?

NiyÉrÉsÉrÉ hakєya jumє de bє ye ni taabolo fila in dÉlakeken sera k'o sinsin?

Лinikali tofagan wєrєw, minu fili la ЛÉgÉnye hakilina kan kalifako la k'a sÉsÉ,o jaabi kєra jumєє ye, o sÉsÉli kÉfє hakilina wєrє jumє de sera ka bila ЛÉgÉnye hakilina pilasi la, silaamaya mara laben sukantili la?

Dakun caama faranfaranna ka bÉ ni Лinikaliba nunu na, wa ni kitaabu (gafe) in ka ЛєЛinini bє boli o sÉsÉli kan min kєlen bє sÉsÉli daku ye k'a sinsin bere kє dalilu kєnєmaw ye dÉni siratikє kÉnÉ,ni ka Aayaw ni hadisaw bila kєrєfє fÉlÉ,ani tigєnkan faleni ye bisikiyali la k'o fana bila kєrє fє,ani Aaya ni hadisa minu ye jirali kє k'a sÉrÉ n'a ma kє ni dibi ye, olu yalamani ka ta kÉrÉ wєrє dÉgÉlen na, k'o fana bila kєrє fє, ani Aaya ni hadisa minu bє layini kєrєnkєrєnlenw jira o lu yalamani ka ta froba layini na k'o fana bila kєrє fє, ani ka daliluya kєnєmaw yalama ka kє daliluya laafulen ye k'o fana bila kєrє fє, a n'o ЛÉgÉna wєrєw k'o bєє bila kєrє fє, o n'a ЛÉgÉna sÉsÉli wєrєw minu bє tiЛє doko walasa an ka se ka tiЛε da kєnє kan.

ЛєЛinini baro in bε na boli kilanyÉrÉ fila kan,a fÉlÉfÉlÉ ye ЛÉgÉnye hakilina ye (shuura) a Лє bєєlajєlen na, ЛÉgÉnye hakilina bє lajє kurana ni suna kÉnÉ,o kÉ fє ni k'a lajє taariku tiєn jÉlenw kÉnÉ,ani silamaya sariya ЛєfÉ gafew ani ЛєЛinini wєrєw minu bє boli dakun in kan.

Fєn min ye kilanyÉrÉ filana ye n'o ye nasu ye(kalifaya Aaya ni hadisa kÉnÉ) ka bεn ni kuma in dakun ma fen bє na f'o kan min ni kuma boli yÉrÉ bєnlen do, wa lasekini bє na kє daliluw kan jÉsen tє minu kÉrÉ, walasa ka se jaabi laaban ma min ye tiЛє ye ni ЛєЛini b'o sinsin. Ala ye sabaaba sinsinli masa ye.

 

 

index